Reactie verbeterplan wonen op het water (Definitief)

12 april 2010: Reactie van het bestuur van het WCG op: het Conceptvoorstel Verbeterplan Wonen op het water etc. dd 24-02-2010.

Reactie WCG op Verbeterplan Wonen op het Water (pdf)

Het betreft hier een samenvatting op hoofdlijnen van de op 5 maart 2010 aangeleverde reactie, aangevuld met de gevraagde uitwerkeningslijst. Tevens is een tweede versie commentaar van de Werkgroep Noorderhaven (WGNH) toegevoegd.

Het WCG is een vereniging die de belangen behartigt van alle huidige én toekomstige woonschipbewoners in de stad Groningen. In dat verband juichen wij plannen ter verbetering in onze woonvorm van harte toe. Vooral als het gaat om stimulerende maatregelen in plaats van beperkende. Het nu voorliggende stuk betreft naar onze mening een tussenrapportage van het project en geen compleet voorstel voor een plan. Dat heeft het voordeel dat wij gedwongen worden om naar aanleiding van de ontstane discussie nog eens nauwkeurig onze koers te bepalen. Wij denken het beste aan de voortgang van het project te kunnen bijdragen door onze prioriteiten nog eens duidelijk over het voetlicht te brengen.

Groningen als 2de woonbotenstad Goed wonen is een eerste levensbehoefte van iedereen, op de wal en op het water. Het is een positieve ontwikkeling dat wonen op het water in de gemeente Groningen erkend wordt als een volwaardige woonvorm, dus met gelijkheid van behandeling voor schipbewoners en walbewoners, en gelijkwaardigheid waar de woonvorm dit niet toelaat.

Elk beleid gericht op kwaliteitsverbetering of innovatie levert eerst overlast op. Het is essentieel die overlast zoveel mogelijk te beperken en, als dat niet mogelijk is, de gedupeerden er voor te compenseren. Sinds de publicatie van “watergang” in 1998 is hiervoor onvoldoende aandacht geweest. Er zijn ligplaatsen opgeheven zonder de toegezegde compensatie te realiseren, en er zijn geen wisselplekken voor schepen beschikbaar. Groningen heeft, tenminste op papier, 434 + 9 vaste ligplaatsen (exclusief Noorderhaven). Deze dienen eerst op sterkte gebracht te worden, alvorens wéér bestaande ligplaatsen gaan verdwijnen. Groningen heeft de Noorderhaven, een unieke “vrijhaven” waar momenteel circa 65 schepen vastmaken. De mogelijkheid dat ca. 65 schepen in een vrijhaven kunnen liggen moet behouden blijven, zodat ook toekomstige waterbewoners met een smalle beurs hun water-woon-carriere kunnen beginnen in Groningen. Als dat niet kan in de Noorderhaven dan elders in de stad.

Als allereerste eerste maatregel verwachten wij van de gemeente dat er een projectgroep ‘ligplaatsen en wissel-ligplaatsen’ in het leven wordt geroepen

Diepenring Aangaande de Diepenring blijkt dat er duidelijk vooruitgang is behaald in de afgelopen overlegperiode. Zo werd gezamenlijk geconstateerd dat uit deelproject 6: de aanpak van de commerciële kamerverhuur, verreweg de grootste verbetering in beeldkwaliteit te behalen valt. En beeldkwaliteit is waar het over moet gaan, niet over welstandseisen. Het voorstel voor een onderhoudsfonds heeft onze instemming en het instellen van een schouwcommissie voor nieuwe schepen is bespreekbaar. Het formuleren van duidelijke criteria, anders dan een authenticiteitseis, is wel een belangrijke zaak die nog nader overleg noodzakelijk maakt. Ons streven is goede samenwerking met een overheid die betrouwbaar is, met gastheerschap, toezicht & handhaving op duidelijke regels, zodat een veilige woonvorm is gegarandeerd. Het is dan ook erg jammer dat de gemeente, zonder enig vorm van overleg met het WCG, reeds (ver gaande) stappen heeft ondernomen met betrekking tot de ligplaatsen die rondom de Maagdenbrug liggen en mogelijk in de weg liggen als tramtracé 1 doorgaat, waarbij enerzijds het aantal nog te compenseren ligplaatsen weer vergroot wordt en anderzijds juist dit participatieproject gedwarsboomd wordt, zeker wat betreft de ontwikkelingen bij de deelprojecten 4 (Beeldkwaliteit), 5 (onderhoudstimulering) en 6 (commerciële kamerverhuur).

Noorderhaven Uitgangspunt van het WCG en de gemeente was dat juist ook de huidige bewoners dienen te profiteren van een verbeterplan. De huidige bewoners mogen in geen geval de dupe worden van een verbeterplan. Derhalve dienen in het nieuwe havenprofiel (vast te leggen in een nieuwe V.O.V) de eisen uitsluitend te worden gesteld aan nieuwe schepen: • Schepen worden bewoond door eigenaar bewoner • Verwijzing naar beschermd stadsgezicht en geschiedenis van de haven = varende schepen = maximale lengte 38 meter, geen ondermaat • Terugkeerregeling: thuishavensituatie (geldt ook voor huidige bewoners) • Nieuw schip dient te worden getoetst aan de regels binnen de V.O.V en aan de hand daarvan krijgt men wel of geen toestemming om de haven binnen te varen. Het ‘vastleggen’ van afspraken over het gebruik van voorzieningen (elektriciteit, water, brievenbussen, enz.) dient nader uitgewerkt te worden.

Indien toch een overgangsregeling gewenst is, dient er een sociale en transparante overgangsregeling te komen, met een lange looptijd, die in overleg met de werkgroep Noorderhaven en het WCG-bestuur wordt opgesteld. Een gereguleerde vrijhaven blijft een haven zonder vaste ligplaatsvergunningen. De Noorderhaven is een unieke plek in Nederland.

Uitwerkingslijst (n.a.v. het eerder gepresenteerde commentaar per pagina) Naast bovenstaande punten dienen o.i. ook onderstaande onderwerpen eerst verder uitgewerkt en besproken te worden alvorens er concrete en gedetailleerde voorstellen worden geformuleerd.

Algemeen: 1) Het WCG zet zich in voor woonschepen, ongeacht hun vorm of historie. Voor de Noorderhaven zetten wij in op varende woonschepen. Zowel in de regelgeving t.a.v. de Noorderhaven als in de Diepenring dient het begrip ‘authentiek’ in onze visie vermeden te worden. 2) Er blijkt geen verzekeringseis ingesteld te kunnen worden, die wij voorstelden met als doel een verbetering van de veiligheid in de Noorderhaven. Ook andere voorschriften dienen eerst goed onderzocht te worden op nuttigheid (wat je niet gebruikt, moet je ook niet eisen) en haalbaarheid. 3) Deelproject 5 (Onderhoudsstimulering Diepenring) is nog niet volledig helder uitgewerkt, derhalve dienen alleen de hoofdlijnen in het stuk vermeld te worden. 4) Bewoners hebben het recht om te wonen op een schip naar keuze. Als bepaalde scheepstypes worden geplaatst, (dan wel worden uitgesloten) in bepaalde kanaalvakken dient dat aan de hand van duidelijk beleid plaats te hebben. Schikking naar efficiëntie en leefbaarheid is daarbij belangrijker dan schikking naar beeldkwaliteit. Over schikking op basis van beeldvorming dient nader overleg plaats te hebben. 5) Gesproken is over de grootschalige commerciële verhuur in de Diepenring te limiteren en zo mogelijk te beëindigen (dus 1 op 1 verhuur toestaan, max. 1 vergunning per persoon), de inzet is dus niet om de verhuur van kamers te limiteren en zo mogelijk te beëindigen. Specifiek voor de Noorderhaven: 6) Uitwerking van nadere regels ten behoeve van het beheer van de haven is nodig om de gewenste eindsituatie te bereiken. 7) De vorm waarin afspraken met de havenmeester en de eigenaar vastgelegd moeten worden, moet nader bepaald te worden. Ook deze vorm dient nader onderzocht te worden op nut en haalbaarheid. Hierbij geldt natuurlijk dat de regels opgenomen dienen te worden in de VOV en dat daar vervolgens naar gehandeld dient te worden. 8) Er zijn verschillende mogelijkheden om te handelen rondom de verkoop van schepen in de Noorderhaven. Deze zijn nog niet voldoende besproken en er is evenmin sprake van een eenduidig standpunt bij alle partijen. 9) De rioleringskwestie dient nader te worden uitgewerkt. 10) Als een schip een bijboot heeft, dan dient deze, uit veiligheidsoverwegingen, bij het schip afgemeerd te worden 11) Maximale bovenmaat is 38 meter, geen ondermaat. 12) Er dient een nadere uitwerking te komen van de definitie ‘terugkeerregeling’.

Groningen 7 april 2010 Reactie van de werkgroep Noorderhaven op het verbeterplan Diepenring/ Noorderhaven Hier onder vindt u onze reacties op het verbeterplan ten aanzien van de Noorderhaven. Zoals u zult zien zijn wij, de bewoners van de Noorderhaven, geschrokken van uw voorstel. We vinden het een onevenwichtig plan, dat op veel onderwerpen globaal is, en veel ruimte laat voor verdere invulling. Behalve het hoofdstuk over de Noorderhaven: dat is in vergelijking tot de rest van het plan opvallend gedetailleerd uitgewerkt. Het bevat veel voorstellen die tijdens het participatietraject niet besproken zijn dan wel nadrukkelijk niet akkoord zijn. De kritiek van de WerkGroep NoorderHaven (WGNH) betrekt zich op twee hoofdpunten. Ten eerste het proces. Vanaf het begin heeft het WCG/WGNH aangedrongen op verslaglegging en het op schrift stellen van plannen. Dit is in het hele proces niet of onvoldoende gebeurd. Het heeft tot gevolg dat niet langzaam aan naar een gemeenschappelijk eindproduct kan worden gewerkt. Door het gevolgde proces wordt er na lang overleggen plotseling een plan gepresenteerd waarin de WGNH en het WCG zich absoluut niet herkennen waar het gaat om de Noorderhaven. Door tijdsdruk moet het plan ongezien naar de achterban worden gestuurd waarmee de indruk gewekt wordt dat de onderhandelaars achter het plan staan. Hiermee worden wij vervreemd van onze achterban. Wij mogen slechts hopen dat dit geen doelbewust beleid is. De kostbare instelling dat er gezocht wordt naar consensus wordt overboord gegooid. Wat de WGNH betreft betekent het dat veel onderdelen uit het hoofdstuk Noorderhaven niet besproken zijn in het onderhandelingstraject of als onbespreekbaar betiteld zijn. Ten tweede wekt de inhoud van het plan de indruk dat het om een zwaar verwaarloosde wijk gaat waar alleen met draconische maatregelen nog iets te bereiken valt. Dit is niet het gevoel dat de bewoners, omwonenden en bezoekers hebben, zij vinden het allen een mooi stukje Groningen. De bewoners staan niet per definitie afwijzend tegenover veranderingen die rechtdoen aan de woonvorm. Niet voor niets hebben zij hard gewerkt aan een notitie met maatregelen waarmee de leefbaarheid en beeldkwaliteit erop vooruit zal gaan. Onze insteek is vanaf het begin geweest; het behoud van de vrijhaven. Ons streven daarbij was en is dat de gemeente en de havendienst in het bijzonder meer handvatten krijgen voor handhaving van de bestaande regels. In de plannen komen de voorstellen van de bewoners slechts in de marge voor. Na een proces van ruim twee jaar is dat een uiterst teleurstellend resultaat. De bewoners hechten erg veel waarde aan de vrijhaven. Wat inhoud dat allen er met hun schip in hebben kunnen varen om er te wonen en er hun leven te vormen. Zij willen dat dit niet voor hen en voor de velen die na hun komen verloren gaat. Het is de enige plek in Nederland waar het mogelijk is om met weinig middelen een bestaan op het water op te bouwen. Voorwaar een eigenheid waar de stad trots op mag zijn. Zij zien de voorstellen om de bewoners mogelijkheden te bieden onderhoud te plegen aan hun schepen als positief. Dat verbetert het leefklimaat en de beeldkwaliteit zeker.

Vergunning. Een vergunning doet afbreuk aan de vrijhaven het geeft immers de suggestie dat men recht heeft op een vast ligplaats. Vrij in en uitvaren (voor nieuwkomers) is dan niet meer mogelijk .

Overgangsregeling. Wij zijn van mening dat het huidige bestand aan schepen niet nu of in de toekomst aan de nieuwe eisen hoeven te voldoen.

Verkoop. Verkoop van bewoonde schepen moet mogelijk blijven. Het schip mag dus tijdens en na de verkoop (mits bewoond door de eigenaar) in de haven blijven liggen. Tenzij er door de gemeente een passend alternatief geboden wordt, zoals financiële tegemoetkoming, ligplaats of ander vrijhaven.

Persoonlijke beschikking. Hierbij wordt onder andere gesteld dat een huidig schip de mogelijkheid krijgt om binnen een nog nader vast te stellen termijn aan de authenticiteit moet voldoen. Voor het meer en deel van de huidige schepen is dit een praktisch onuitvoerbare maatregel, is dus niet realistisch en hier gaan wij niet mee akkoord.

Authenticiteit. De authenticiteiteis zorgt voor een verkilling van de haven, hier zijn wij dan ook geen voorstander van.

Maximering aantal schepen. Wij zijn trots op de faciliteit die onze stad in de vorm van de Noorderhaven (vrijhaven) biedt. Dit willen wij niemand onthouden. Vandaar vinden wij het niet wenselijk om het een maximum te stellen aan het aantal schepen in de haven. Overigens is het ook niet mogelijk als er geen alternatieven worden geboden.

Riolering. De voorgestelde verzamelpunten waar schepen wekelijks naartoe moeten varen is onwerkbaar Nou weten we waar reuring vandaan komt.

Indeling. Geen indeling op lengte of soort.

De bovenstaande punten zijn voor ons van wezenlijk belang om een goede samenwerking met u voort te kunnen zetten. De maatregelen zijn uiterst bedreigend voor de bewoners persoonlijk en voor de woonvorm omdat er geen alternatief is. De aanhoudende onduidelijkheid zorgt onder de bewoners voor nog al wat onzekerheid. De huidige bewoners zijn, zoals afgesproken immers uitgangspunt van de plannen. Deze basisvoorwaarde zien wij helaas niet terug.