Brontekst bekijken van Riool 2009 - 2011

=Zwartwater=
Een observatie van rioolinstalaties
[[Zwartpagina riool installaties]] (DEZE PAGINA IS NIET MEER ACTUEEL)

[[Bewonersbrief rioolschouw]] uit te reiken voor de schouw.

[[Bewonerbrief geinstalleerde rioolsystemen]] Op te sturen aan bewoners die al een installatie ontvangen hebben.

=Aansluiting Woonschepen op stedelijke riolering=

Er is al eerder wat over geschreven, in de [[Woonschepenkrant_mei_2005#Afvalwaterzuivering_van_woonschepen.2C_arken_en_scharken._Hoe_staat_het_er_voor.3F|Woonschepen krant van 2005]]. Maar wat valt er nog meer over te vertellen? 

Als gevolg van Europese regelgeving mogen woonschepen sinds 1 januari 2009 niet langer ongezuiverd lozen. De gemeente geeft nu uitvoering aan deze regelgeving door woonschepen in Groningen aan te sluiten op riool of IBA (Individuele Behandeling Afvalwater). Alle kosten voor aanleg en het onderhoud van de installatie in de eerste drie jaar zijn voor rekening van de gemeente. De gemeenteraad heeft voor de aanleg voor alle woonschepen éénmalig 4,1 miljoen euro beschikbaar gesteld. In tweede instantie is daar nog een extra bedrag van 1,1 miljoen euro aan toegevoegd.

Op dit moment is de gemeente voorbereidingen aan het treffen voor een riool-aansluiting voor ca. vijftig woonschepen aan de Eendrachtskade, Hoendiepskade en Energieweg.
De overige woonschepen in Groningen komen later in het jaar of in 2009 aan de beurt. [[http://www.woonschepencomite-groningen.nl/upload/b/b7/Kaart_informatieavonden_groningen.jpg Klik hier voor het overzicht van de Informatie-avonden]]

De bewoners en eigenaren van de 50+ woonschepen die als eerste worden voorzien van een voorziening hebben inmiddels de mogelijkheid gehad om op een tweetal informatieavonden te komen. Daarna is de inventarisatie van deze schepen ingezet. De inventarisatie is samen met de contractvorming op dit moment in de afrondende fase.
Nadat het contract en de inventarisaties zijn afgerond en definitief zijn gemaakt begint de aanbestedingsprocedure. Deze procedure zorgt ervoor dat de gemeente de meest geschikte aannemer op het werk krijgt.

Deze aannemer maakt samen met de betreffende woonschipeigenaren de plannen voor de aan te leggen voorziening en realiseert deze voorziening daarna ook daadwerkelijk. Deze werkzaamheden van de aannemer vinden plaats in september tot en met november van dit jaar.

== Klankbord bijeenkomsten ==

De tweede fase is begonnen. De klankbordgroep komt zo om de 4 weken weer bj elkaar.
Neem voor de actuele data contact op met de contactpersonen bovenaan deze pagina.
<!--
* [[KlankbordBijeenkomst-6-apr-2009|6 april 2009]]
* 11 mei 2009
* 25 mei 2009 ([[Evaluatie Fase 1]])

De eerste fase is nu afgerond. De klankbordbijeenkomsten zullen weer gestart worden bij het aanvangen van de tweede fase.
-->

= Toilet/Rioolaansluiting =
Een relevant overzicht, met de totale aansluiting van alle woonschepen in stad op het riool aanstaande. 

Komende tijd zal er door veel woonbooteigenaren verherbouwd moeten worden in de natte hoek. 
Dan wil je graag weten waar je aan toe bent en wat de mogelijkheden zijn. De gemeentelijke 
regelgeving gaan we hier niet behandelen. Maar techniek des te meer. Wat zijn de keuzes?, 
waar moet je op letten? en wat zijn de voorbereidingen. Hoe zit het met uitbesteden, 
en op wat voor kosten moet je dan rekenen?

==de opties==
In principe zijn er drie opties voor wat betreft een rioolinstallatie:
* '''Rioolpomp''' (RP). Deze optie is in de eerste fase van het project de meest toegepaste. Het afvalwater wordt in een klein tankje verzameld, en (per 10 a 20 liter) naar het riool gepompt)
* '''Vuilwatertank icm Rioolpomp''' (VWT/RP). deze optie is eigelijk gelijk aan bovenstaande optie, alleen met een grote verzameltank voor het geval dat er niet direct op het riool geloosd kan worden.
* '''Individuele Behandelinstallatie Afvalwater''' (IBA). Dit is de oplossing die qua bewegingsvrijheid de meeste ruimte biedt. Het is een zuiveringsfabriekje in het klein, en ook nog aan boord.

==de technische aandachtspunten==
* '''stroomverbruik'''. Alle opties vergen extra energie. Dat kan zijn voor voor (vuil)waterpompen(IBA,VWT/RP), luchtpompen(IBA), verwarmingslinten (VWT/RP). Reken op het equvalent van een continue brandende (20/40/60 (WEET IK NOG NIET)) Watt lamp)
* '''ruimte beslag'''. De meest ruimte beslagleggende optie is de IBA van Boralit. Gedacht moet dan worden aan 1,5 cuub voor een gezin van 4 personen.
* '''milieuvriendelijkheid'''


==algemene aandachtspunten==
* '''flexible aansluitingen''' Vooral tijdens het varen kunnen (te) starre verbindingen boven hun sterkte belast worden. Van belang is in de gaten te houden welke punten het meest kritisch zijn in dit opzicht. Anders is het risico van een stinkboel tijdens het varen aanwezig.
* '''schotdoorvoeren''' Doorvoeren door een waterdicht schot moeten zodanig uitgevoerd worden dat het schot ook waterdicht blijft.
* '''zijuitsteeksels''' Uitstekende onderdelen aan de buitemkant van een schip kunnen, en gaan ook, kapot gevaren worden.
* '''geluidproductie''' Een malende pomp kan een behoorlijk geluidsvolume produceren. Let hierop bij het selecteren van de
plaatsings plek. 

==de gedekte lading van het project 'Schoon schip'==
Nu het project in de 2e fase flink op stoom is, komen er toch steeds meer vragen over wat er nu precies 'onder het project' valt. Bij de beantwoording van deze vraag, zijn er 3 partijen die een mening kunnen hebben over hoe deze te beantwoorden: 

* de opdrachtgever (de gemeente) 
* de opdrachtnemer (de uitvoerders. ook bekend als aannemers) 
* de ontvangende partij(en) (de scheepsbewoners) 

De oorspronkelijke doelstelling van het project was dat alle noodzakelijke aanpassingen door de aannemer uitgevoerd, en door de gemeente betaald zouden worden (dit is niet de precieze doelstelling, maar daar gaat het nu even niet om). 

In het spel dat 'vergunning van de opdracht' heet zijn er tussen de opdrachtnemer en opdrachtgever bepaalde afspraken gemaakt. De ontvangende partij heeft hier geen sturing en zeggenschap in gehad (ook niet indirect via het WCG). 

Bij de ontvangende partijen zijn bepaalde verwachtingen gewekt tijdens besprekingen en informatieavonden die zijn gehouden voor de aanvang van het project. Nu er in de 2e fase ook varende schepen onderhanden genomen worden, blijkt dat er tussen de verwachting en de daadwerkelijke uitvoering wat verschillen zitten. 

=== vuilwatertank ===
De vuilwatertank slaat het vuilwater op gedurende de vaart van een schip. In de aanbesteding is het concept 'vuilwatertank' omschreven als een `voldoende grote tank' (of daaromtrent). 

Vanuit het project wordt 1 tank vergoedt. De omvang daarvan hangt af van de situatie terplaatse. Extra tanks zal de bewoner zelf moeten financieren.
<!--Het probleem treedt nu op bij 'voldoende groot' (wanneer is dat, en wie bepaalt dat) en het enkelvoud van het woord 'tank'. De opdrachtnemer gaat uit van een standaard tank (vat) van 200 liter. Indien dit als niet voldoende beschouwd wordt, spreken we opeens van 'meervoud', dus: tanks. Meerdere vaten die aan elkaar gekoppeld zijn. Volgens de opdrachtnemer valt dit buiten het bestek (lees: een meerprijs te betalen door de opdrachtgever). -->

<!--Standpunt van het WCG hierin is het volgende: Regelmatig is voor de aanvang van het project aangegeven dat een vuilwatertank zeer makkelijk op maat valt te realiseren. Aan boord kon een kunstoftank precies pas in elkaar 'gelast' worden. Los van het feit dat een (rond) 'vat' als vuilwatertank nogal wat meer ruimte in beslag neemt dan een 'op maat' gemaakte tank, denken wij dat de door de uitvoerder gekozen oplossingrichting anders is dan oorpronkelijk gepresenteerd. Dit zal een bepaalde uitvoertechnische reden hebben, maar mag niet leiden tot een situatie waarin een varend schip met een situatie zit die vlees noch vis is. Dus: een tank die voldoende is voor een week wateropslag voor aantal mensen dat aan boord is tijdens een typische tocht: zeg 5 personen. (5 personen * 7 dagen * 20 lt. = 700 liter) -->


'''reactie van de gemeente'''
 - Uitgangspunt is dat de gemeente 1 buffertank vergoed. Indien een woonschipeigenaar meer dan 1 buffertank wil 
   is dit voor rekening van de woonschipeigenaar. 
 - Buffertanks kunnen afwijken van "standaard"tanks. Het op maat maken van de door de gemeente vergoede buffertank 
   valt binnen het project.
 - Omvormers die niet krachtig genoeg zijn voor de nieuw aan te sluiten pomp worden vervangen door een goede 
   omvormer. Schepen welke niet voorzien zijn van een omvormer of voorzien zijn van een kapotte omvormer komen 
   in het kader van dit project niet in aanmerking van een omvormer. Indien de woonschipeigenaren dit wel willen 
   is dit voor hun rekening. 



=== stroomvoorziening rioolinstallatie tijdens varen ===
Indien een varend schip een vuilwatertank heeft, zal tijdens het varen de vuilwatertank gevuld worden. Deze tank dient onderweg geleegd te worden. 

Vanuit het project wordt nu gestuurd op een 12V/24V systeem waarmee in eval van 'nood' de vuilwatertank
geleegd kan worden. Dit is legaal voor schepen ouder dan 50 jaar.

<!--
De verwachting is dat een varend schip dat '''voor''' het project '''zonder''' elektrische installatie aan boord voer, een volledige elektrische installatie krijgt geïnstalleerd. Dit houdt in een omvormer die van bijv. 24V= gelijkspanning 230V~ wisselspanning produceert. 

Standpunt van de opdrachtgever hierin is, dat als een varend schip voor de aanleg '''geen''' elektrische installatie (230V~) voor tijdens het varen had, deze niet op de kosten van de gemeenschap aangelegd kan worden. Indien schepen die voor de aanleg '''wel '''een elektrische installatie aan boord hadden, die onvoldoende vermogen levert voor het nieuwe riool systeem, kunnen een aangepaste installatie krijgen zodat voldoende vermogen aanwezig is voor werking van het systeem.

De situatie is hier wat lastig voor schepen die geen omvormer hebben. In de oude situatie konden deze schepen altijd hun afvalwater kwijt: gewoon door de standpijp. In de nieuwe situatie kunnen zij dat alleen nog maar indien zij terecht kunnen bij een afvalwaterloospunt dat tevens walspanning levert. 
-->

<--
Standpunt van het WCG hierin is het volgende:

Varende schepen dienen een werkbaare situatie aan boord te verkrijgen. Als we uitgaan van een schip dat midden op de Waddenzee of het IJsselmeer is, en
'last' heeft van een volle tank, dient er voor de schipper de mogelijkheid te zijn de vuilwatertank te legen. Dit mag gaan doormiddel van zwaartekracht indien
een schip '''voor''' de aanvang van het project geen 230V~ installatie aan boord had. Indien dit niet mogelijk is (b.v. omdat de vuilwatertanks onder 
de waterlijn liggen) dan dient de voorziening om al varende het vuilwater te lozen binnen het project gerealiseerd te worden. 
-->


<!--* hoe en waar bespaar ik ruimte -->

=Installatie mogelijkheden Niet Varende schepen=
De meest makkelijk oplossing voor een nietvarend schip is de rioolpomp (RP). Het neemt het minste ruimte in aan boord, en
is redelijk makkelijk te installeren.

=Installatie mogelijkheden Varende schepen=
Voor varende schepen is de installatie van alleen een rioolpomp onvoldoende. Omdat in Fase 1 van het project niet veel varende schepen zijn opgenomen,
was de keuze die door dit type schip gemaakt kon worden wat vaag en onduidelijk.

<!--
Na een bezoek aan Boralit (Zuidwolde, Drenthe) op 7 mei beginnen zich gelukkig wat duidelijkheden af te schilderen voor varende schepen.
De 2 hoofdkeuzes zijn: vuilwatertank of IBA. En binnen de IBA's zijn er 2 keuzes, waarbij (vanuit het project/de gemeente) de 
zwaarste voorkeur uitgaat naar de eigen IBA van Boralit).

 De eigen IBA van Boralit is een slib systeem en heeft de volgende eigenschappen:
 - Reinigend rendement vermogen: 80% (Volgens Boralit)
 - het functioneert beter bij een groter volume. (het (eco)systeem wordt er robuster van, kan meer 
   tegenslagen opvangen) 1000 liter is het minimum(?)
 - geen droog-toilet. Het systeem heeft ook stront nodig om te kunnen werken.
 - het susteem is gebaat bij 'rust'. Het vuilwater wordt het best geschoond bij een 'druppelgewijze' 
   doorvloeing van het systeem. 
 - bij goed gebruik, weinig tot geen onderhoud. (regelmatige inspectie is wel gewenst)
 - lage geluidproductie. Het 'doordruppelen' heeft een zeer laag geluids niveau. De vermaler van 
   het toilet zal het meeste geluid produceren.
Een belangrijk nadeel van de IBA van Boralit is dat die in standaarduitvoering veel te groot is voor de meeste schepen. In Nijmegen is aan boord van schepen geen goede ervaring met dit systeem. Inmiddels zijn vier IBA's daar weer gesloopt en verwijderd omdat ze niet werkten en stank veroorzaakten.
-->

Na aandringen van enkele bewoners heeft de gemeente toegestaan dat IBA's van de firma Afmitech uit Joure ook gekozen kunnen worden. Afmitech heeft al jaren ervaring met ontwikkeling van compacte IBA-systemen voor woonschepen. Bovendien is de werking aeroob/anaeroob wat wil zeggen dat het vuilwater niet alleen gereinigd wordt maar dat het achterblijvende slib grotendeels vergist wordt. Dit betekent een lage onderhoudslast die bovendien zelf is uit te voeren. Afmitech claimt een reiniging van 90 % en hoger.


 Een ander type IBA is er één werkend op aërobe biofilmdynamiek. Het afvalwater wordt eerst behandeld 
 in een bezinktank. De tweede stap is dat het afval water in een tweede tank wordt versproeit over een 
 'substraat mat'. Op deze mat groeien de microben die het afvalwater zuiveren. Voor dit systeem zijn de 
 volgende eigenschappen te benoemen:
 - een droog toilet kan (moet?) gebruikt worden.
 - Reinigend rendement vermogen: 80% (Volgens Ecosave)
 - lage geluidproductie. (Vooral i.c.m droogtoilet)
 - een systeem voor 1-2 personen beslaat twee dozen van 70x70x70
 '''Let op: Dit systeem is dus NIET het voorkeur systeem van dit project.'''
 Dit systeem is een aantal jaren geleden geinstalleerd a.b. 'onrust' (eigenaar Klaas-Jan Wind). Hij is in 
 principe tevreden over de techniek, maar wat minder over zijn leverancier. (Indien '''eventueel(!)''' voor
 deze oplossing gekozen wordt binnen dit project, zal de leverancier echter Boralit zijn. De ervaringen met 
 deze uitvoerder van Fase 1 zijn vooralsnog positief (mei, 2009))

 Tenslotte blijft er dan nog het vuilwater-tank concept over. de eigenschappen hiervan zijn:
 - directe rioolaansluiting
 - geen kwetsbaar eco-systeem
 - flexibel in ruimtebeslag


<!-- =Probleem schepen=
Katharina van der Velde (Noorderhaven)
 daar wil ik me wel voor aanmelden aangezien bij mij een zeewaardige oplossing 
 gekozen zal moeten worden met internationale aansluitingen ?? En weinig tot 
 geen stroomverbruik. Zeer beperkte ruimte aanwezig is en het geheel misschien 
 wel op een bestaand pompsysteem zal moeten worden aangesloten? Er zijn twee 
 vuilwatertanks aanwezig (keuken en badkamer). Voor zeereizen zal het evt. 
 nodig zijn op een stroomvrije variant over te kunnen schakelen.

-->

= Locaties met Uitdagingen =

Er is een aantal locaties in de stad waar het aansluiten van het riool op bestuurlijke/organisatorische problemen stuit.
Deze locaties zijn hieronder beschreven, met een verklaring voor het uitstel.

== Noorderhaven ==
De status van de schepen in de (vrij)haven Noorderhaven is voor de politiek en de ambtenarij een beetje lastig.
Schepen liggen er op een 'vrije' manier in de haven, en worden effectief gezien gedoogd. Aansluiten op het riool is geen optie als de vrijhaven in stand blijft. Aangezien de meeste bewoners naast RZB ook rioolbelasting betalen moeten de schepen wel een voorziening krijgen binnen dit project. Meest voor de hand liggend is een oplossing met IBA's of een (paar) innamepunt(en) voor afvalwater.

== Woonschepenhaven ==
De woonschepen haven wordt binnen afzienbare heringedeeld. Het nu aansluiten van alle schepen op het riool zal daardoor in een later stadium opnieuw moeten gebeuren. 
Daarom is ervoor gekozen de aansluiting van de woonschepenhaven op een later tijdstip te laten plaatsvinden.

== Hoornsediepje ==
Het Hoorsne Diepje valt onder het Meerschap tot 1 januari 2010, en derhalve niet onder het gebied dat de gemeente groningen met dit project wil afdekken. Toch zijn de bewoners daar inwoners van Groningen en wordt RZB betaald aan de gemeente en de afvalstoffen(/waterzuivering) heffing wordt door deze schepen ook betaald. Het WCG vindt dus dat deze schepen ook een voorziening moeten krijgen. Gezien de excentrische ligging en de voorkeur van de bewoners zal een oplossing met IBA's en/of helyofietenfilters daar het meest voor de hand liggen.

Mede omdat de gemeente Groningen wegens de rioolbelasting de kosten voor de scheepsaansluitingen voor haar rekening neemt, is het voor

= Links en Referenties =

* Deze site
** [[Ideeën_Rioolaansluiting|Ideeën Rioolaansluiting]]
** [[Project bureau en Aanemers]]
** [[Riolering_op_de_Woonschepen|Mededeling Oranjewoud]]
* Gemeente en uitvorende partijen
** [http://gemeente.groningen.nl/b-w-besluiten/18840 B&W Besluit 18840]
** Huidige (Hoofd)uitvoerder op schepen: [http://www.boralit.nl/ BORALIT]
** IBA-partner Boralit: [http://www.roebic.nl/ ROEBIC]
* Algemene onderdelen
** [http://www.4uboot.nl/shop/Vuilwatertanks-&-Accessoires-c-49.html?gclid=CLH30uDJ3pkCFVIB4wodXEwqWw VoorUwBoot]
** [http://www.dewatersportwinkel.nl/Vuilwatertanks/375-algemeen/Vuilwatertank-toebehoren/ Vuilwatertank-toebehoren]
** (Drijvende) IBA: http://www.drijvende-iba.nl/home/
** malend toilet: [http://www.sanibroyeur.nl/ Sanibroyeur]
** Inpandige IBA: [http://www.afmitech.nl/media/files/nl-101027-woonboten-groningen.pdf]
** pomp [https://shop.ksb.com/esales/ksb/catalog/itemPage.do;jsessionid=(J2EE275847300)ID1425445652DB00128598907368142447End;saplb_*=(J2EE275847300)275847352# KSB pomp]
** [http://www.ecosave.be/ecosave%20be/indexbe.htm EcoSave]
** [http://www.ibahelpdesk.nl/ ibahelpdesk]
* Site Groninger schippers
** [http://www.groningerschippers.nl/Milieu.Riool.html Milieu, riool]
** [http://www.groningerschippers.nl/Weblog/2565254A-1B30-4366-B8DD-A912C8EBDF11.html BLOG]

= Contact =
Voor klachten en vragen van de woonschepenbewoners stelt de gemeente een projectbureau in.

Dit projectbureau is te bereiken via:
 Contactpersoon :    De heer J. Darwinkel
 Telefoon       :    (06) 53 76 08 89
 e-mail         :    woonschepen.groningen@oranjewoud.nl
 postadres      :    postbus 24 8440 AA  Heerenveen

Daarnaast is er regelmatig overleg met een ‘klankbordgroep’ waarin het Woonschepencomité Groningen en de Groninger Schippers zijn vertegenwoordigd. 

Samen met de waterschappen streeft de gemeente naar schoon water in sloten, grachten en meren.

Dit streven past bij de ambitie om de duurzaamste stad te worden en bij de steeds strengere eisen vanuit de Europese Unie. Hierdoor zullen er aanpassingen gedaan moeten worden aan de huidige afvalwatervoorzieningen.